بخش سوم: ایده یابی- کارگاه طراحی پوستر

چگونه نشانه‌ها و متن‌ها را با هم پیوند دهید؟

در آخرین مرحله برای رسیدن به ایده، نشانه هایی را که از دو مرحله تداعی و تغییرات به دست آورده ایم را به هم ارتباط می دهیم. اتصال این نشانه ها در چهار حالت قابل تفکیک است. در این مرحله فقط قدرت خلاقیت شماست که می تواند پیوند بین نشانه ها را به یک نتیجه عالی منجر کند، به عبارت دیگر این چهار حالت به عنوان چهار روش محسوب نمی شود، بلکه فقط حالت های پیوند نشانه ها را برای شما توضیح می دهد. ایده پردازی در این مرحله به چگونگی پیوند نشانه ها گفته می‌شود. این که بین آن ها ارتباط برقرار کنید.

نشانه‌های شما با یکی از چهار حالت زیر به هم پیوند می‌خورند و ایده را خلق می کنند:

-ترکیب (همجواری)

در این روش نشانه‌هایی که به ظاهر بی ارتباط‌اند اما ویژگی‌های مشترکی بین آن‌ها باعث پیوند شده در کنار هم قرار می گیرند. این عامل در ادبیات تشبیه نامیده می شود. مثل: سیل غم(غم به سیل تشبیه شده است. در اینجا غم و سیل از نظر ظاهری شباهت ندارند، اما به خاطر عظمت و ویرانگر بودن هر دو این ارتباط برقرار شده است)          

مثال: مردی در حال تصور کردن انبوهی از رویاهای زیباست است، فرشته مرگ دقیقا پشت سر اوست و با انگشت به شانه اش می زند. (آرزو کردن با فرشته مرگ ترکیب شده اند)

مثال های تصویری دیگر:

-فرشته مرگ در کنار آثاری مانند جیغ مونش، گرانیکا و... ایستاده و در حال توضیح آن ها به بازدیدکنندگان است. در این ایده آثار هنری با فرشته مرگ ترکیب شده است. (ترکیب و جایگزینی)

-فرشته‌های تصویری‌سازی نسخه‌های چاپ سنگی دوره قاجار در حال گریه بر جسد سهراب هستند. (ترکیب و جایگزینی فرشتگان با داستان مرگ سهراب)

- تلفیق 

تلفیق مبتنی بر شباهت شکلی و مجاورت مفهومی میان دو نشانه پیوند یافته است.

اصل تلفیق زمانی کارآمد است که این تلفیق مبتنی بر شباهت شکلی و مجاورت مفهومی میان دو نشانه پیوند یافته باشد

مثال: یک کلید خاموش و روشن با علامت مرگ و زندگی مشخص شده است که فرشته مرگ میخواد آن را به حالت خاموش درآورد. (کلید با علامت مرگ تلفیق شده است.

- منطبق کردن 

قوی‌ترین نوع پیوند بصری. هر گاه تلفیق به حدی باشد که امکان هم پوشانی میان آن‌ها به وجود آید نشانه‌ها بر هم منطبق می‌شوند. این روش با استعاره در ادبیات برابری می کند. مثال در ادبیات: صنم، نوگل خندان، آهوی سیه چشم، ماه کنعانی، قبله، نگار، شکار، صید، غزال رعنا (استعاره از معشوق)

مثال: از هر انسان در حال حرکت یک نخ آویزان شده که از بالا هدایت می شود. عده ای بالا کشیده می شوند(انسان مثل عروسکی در این دنیا از بالا هدایت می شود. بنابراین انسان ها با عروسک ها پیوند پیدا کرده اند)

مثال: انسان های واقعی جایگزین عروسک های خیمه شب بازی شده اند.

- جایگزین کردن

قرار گرفتن نشانه در غیرجای خودش را جانشینی می گویند. جانشینی در واقع نوعی انطباق جزء بر کل است. با این روش به ادعادی یکسانی دست می‌یابیم. در ادبیات این نوع جایگزینی را مجاز می گویند.

مثال:کبوتر صلح به جای نماد زیتون داس مرگ در دهان دارد. ( به جای برگ زیتون که نماد صلح است داس مرگ یا اسکلت جایگزین شده است)

مثال: یک پازل هزار تو که یک سمت آن یک انسان است و انتهای آن یک قبر. در مسیر به آرزوهای خود می رسد اما خانه نهایی او مرگ است. (ترکیب انسان، پازل و مرگ و جایگزین نمودن پازل به جای مسیر زندگی)

مثال: در یک قبرستان به جای سنگ های قبر ایستاده مهر های شطرنج قرار دارد. (مهره های شطرنج جایگزین سنگ های قبر شده اند)

------------------------------------------------

نکته:

-در شروع ایده‌پردازی به سرعت تمام ایده هایی که به ذهن شما می‌آید را یادداشت نمایید و بعدا در مورد آن‌ها قضاوت کنید.

-دقت کنید که ایده های شما باید به صورت یک یا دو جمله نوشته شود که این جملات نقشه تصویری کار شما می‌باشد. (مانند مثال های یاد شده در متن این یادداشت). در صورتی که در مورد ترکیب و شیوه اجرای آن ایده‌ای دارید حتما در کنار ایده اصلی یادداشت کنید.

-در برخی از مثال‌ها از دو روش برای ایده پردازی استفاده شده است. همچنین برخی از ارتباط ها دقیقا قابل دسته‌بندی در یکی از چهار حالت یاد شده نیستند، بنابراین شما برای خلق ایده های خود نیازی به تمرکز بر این حالت‌ها ندارید. به عبارت دیگر تمرکز شما فقط به ارتباط دادن نشانه‌ها باشد. این چهار حالت صرفا برای روشن شدن دامنه ارتباط نشانه ها آورده شده است و ایده‌سازی با در نظر گرفتن این روش‌ها به هیچ عنوان توصیه نمی شود.

------------------------------------------------------

انجام تمرین:

- در ابتدا هر دانشجو می بایست حداقل بیست ایده که طرح کلی پوستر را نشان می دهد در قالب یک یا دو جمله بنویسید. (مانند مثال های یاد شده در بالا بنویسد)

- از میان 20 ایده نوشته شده، 5 ایده برتر را که از نظر شما قابل اجراست انتخاب کنید و تصویرهای مورد نیاز برای اتودهای این پنج  ایده را جمع آوری نمایید. این تصاویر می تواند حاصل عکاسی، جستجو در اینترنت، و یا طراحی دستی و یا نرم افزاری باشد.(اتودها باید کاملا با دست انجام می‌شود)در این مرحله شیوه بازنمایی شما تعیین کننده خواهد بود که به طور کلی به دو دسته تقسیم می شود:

الف- شبیه سازی: بازنمایی واقعیت

ب-انتزاعی: ساده سازی به اجزاء اصلی و بنیادی

برای بیان بهتر ایده خود آن شیوه بازنمایی مناسب را انتخاب می‌کند. تشخیص شیوه بازنمایی بسیار اهمیت دارد. این که ساده سازی واقعیت تا حد انتزاع تا چه حدی صورت گیرد که انتقال پیام کوبنده تر باشد. آیا استفاده از عکس مانند پوسترهای میشل باتوری(برای مشاهده آثار میشل باتوری اینجا را کلیک نمایید) یا ساده سازی در انتزاعی‌ترین حالت. مانند آثار Noma Bar (برای دیدن اثار Noma Bar اینجا را کلیک نمایید). بنابراین طراح در این مرحله با تشخیص درست به دنبال نحوه بازنمایی متناسب با موضوعش است.

-در مرحله بعد برای هر 5 ایده برتر حداقل پنج صفحه اتود کنید(تا رسیدن به نتیجه اتود کردن لازم است). این پنج صفحه برای رسیدن به نتیجه مطلوب انجام می شود. اتودها را به طور کلی از نظر مبانی تجسمی ارزیابی نمایید. در این مرحله دانش بصری شما برای قدرت بخشیدن به معنا و پیام پوستر اهمیت دارد.

- در صورت نیاز برای اتودهای خود پیام(شعار) انتخاب کنید. در صورت داشتن متن نوشته را فقط به صورت خطوطی زیکزاگ مشخص نمایید. فعلا متن و موقعیت آن در صفحه اهمیت دارد. در مراحل بعد فونت و نحوه تایپوگرافی آن بررسی خواهد شد.

 ------------------------------------------------------------

برای دیدن اتودهای آثار حسن موسی زاده اینجا را کلیک نمایید.